۶۰ درصد از کل کاربران اینترنت در جهان عضو شبکه‌های اجتماعی هستند. در ایران هم ۵۴ درصد از مردم در شبکه‌های اجتماعی مختلف عضو هستند و حضور دارند. حضور پررنگ افراد در این پلتفرم‌ها شبکه‌های اجتماعی را تبدیل به فضای مهمی کرده است.

این شبکه‌ها امروزه هم بستر مهمی برای کسب‌وکارها هستند و هم بخشی از سرگرمی‌ها و تعاملات مردم در آن شکل می‌گیرد و همچنین، فضایی هستند برای کسب اخبار، اطلاعات و آموزش‌های مختلف.

با توجه به اهمیت شبکه‌های اجتماعی، مطالعه آن‌ها و بررسی رفتار کاربرانشان می‌تواند نکات جالب‌توجهی را ارائه دهد. دیتاک با هدف دریافت اطلاعات از رفتار کاربران ایرانی شبکه‌های اجتماعی در سال ۱۴۰۱ گزارش سالانه خود را منتشر کرده است.

در این گزارش شبکه‌های اجتماعی مختلف، از جمله اینستاگرام، تلگرام و توییتر، بررسی شده و نکات مهمی درباره فعالیت‌های کاربران در این پلتفرم‌ها در سال گذشته به دست آمده است.

بر اساس یافته‌های دیتاک کاربران ایرانی‌ با وجود تمام محدودیت‌هایی که برای اینترنت و شبکه‌های اجتماعی وجود دارد، همچنان حضور پررنگی در شبکه‌های اجتماعی دارند.

یافته‌های دیتاک نشان می‌دهد تا پایان سال ۱۴۰۱ حدود ۵۸ تا ۶۱ میلیون ایرانی کاربر تلگرام بوده‌اند.

اینستاگرام هم ۴۲ تا ۴۶ میلیون کاربر ایرانی دارد و حدود چهار میلیون کاربر ایرانی هم در توییتر فعال هستند.

البته این تعداد، تعداد کاربران یکتا نیست و مجموع اکانت‌هایی است که ایرانی‌ها در این شبکه‌ها فعال کرده‌اند.

فیلترینگ حریف حضور و فعالیت ایرانی‌ها نشد

در سال ۱۴۰۱، از ۵۳۰ هزار کانال ایرانی فعال در تلگرام مجموعاً ۶۹۰ میلیون پست منتشر شده است.

در گزارش دیتاک در مورد میزان فعالیت کاربران ایرانی در اینستاگرام آمده: «بسیاری از کاربران ایرانی تصور داشتند با فیلترینگ اینستاگرام، این شبکه اجتماعی نیز همچون فیسبوک از رده‌بندی شبکه‌های اجتماعی پرطرفدار ایرانی خارج می‌شود؛ اما داده‌های دیتاک نشان می‌دهد که پس از اعتراضات حجم محتوای عمومی این بستر به‌مرور افزایش یافت.»

یافته‌های دیتاک نشان می‌دهد در سال گذشته از ۶ میلیون اکانت پابلیک ایرانی در اینستاگرام ۴۵۰ میلیون پست منتشر شده و کاربران ایرانی در هر ثانیه بیش از ۲۵ هزار بار پست‌های اینستاگرام را می‌بینند.

سال گذشته، ایرانی‌ها در هر ثانیه حدوداً ۲۳۳ توییت منتشر کرده‌اند و ۹۵ درصد از مجموع توییت‌ها، ری‌توییت و تنها پنج درصدشان توییت دست اول بوده است.

نکته مهم در خصوص سال ۱۴۰۱، فیلترینگ گسترده‌ای بود که اعمال شد و هنوز هم در خصوص برخی پلتفرم‌ها، مثل اینستاگرام، واتس‌آپ، گوگل‌پلی و… این محدودیت ادامه دارد. دیتاک با اشاره به این محدودیت‌ها نکته مهمی را به دست آورده است.

بر اساس یافته‌های این گزارش، با آغاز اعتراضات ۱۴۰۱ و فیلتر شدن اینستاگرام، میزان انتشار پست در این شبکه اجتماعی به‌طور واضحی کاهش یافت؛ این روند کاهشی اما تا اوایل دی ماه ۱۴۰۱  ادامه داشته و پس از آن به میزان قبلی برمیگردد.

در تلگرام و اینستاگرام عمده محتوایی که منتشر می‌شود تصویری است، در حالی که در توییتر بیشتر محتوای متنی منتشر می‌شود.

از نظر موضوعی، بیشتر محتوای منتشرشده در تلگرام در دسته «سرگرمی و روزمره»، «هنر و رسانه» و مالی و اقتصادی» است؛ اما در توییتر کاربران بیشتر موضوعات «سیاسی»، «سرگرمی و روزمره» و «مسائل اجتماعی» را منتشر می‌کنند.

موضوع‌هایی مانند «هنر و رسانه»، «سرگرمی و روزمره» و «مسائل اجتماعی» بیشترین محتوایی هستند که کاربران در اینستاگرام به اشتراک می‌گذارند.

پروکسی‌ها از پرمخاطب‌ترین کانال‌های تلگرام هستند

کانال‌های پروکسی، نرخ‌دهی ارز، دلار، طلا و ارزهای دیجیتال ۷۶ درصد از ۱۰۰ کانال فعال تلگرام فارسی را تشکیل می‌دهند. منظور از کانال فعال، کانالی است که بیشترین میزان انتشار پست را در تلگرام فارسی دارد.

هشتگ‌ها یکی از ابزارهای مهم و کاربردی در شبکه‌های اجتماعی هستند که می‌توانند مهم‌ترین و داغ‌ترین مسائلی را که در جامعه جریان دارد، نشان دهند. در سال ۱۴۰۱، بیشترین هشتگ‌ها به موضوع اعتراضات مربوط بوده که در شبکه‌های اجتماعی مختلف توسط کاربران ایرانی استفاده شده است.

در اینستاگرام هشتگ ایران بیشترین تکرار را داشته و هشتگ‌های بلوچستان، تهران، عشق و مهسا امینی هم جزء هشتگ‌های پرتکرار بوده است.

پرتکرارترین هشتگ‌های اینستاگرام در سال ۱۴۰۱

نکته حائز اهمیت در مورد میزان استقبال کاربران از شبکه‌های اجتماعی این است که در جهان در هر ثانیه ۴.۷ کاربر جدید به شبکه‌های اجتماعی اضافه می‌شوند.

فیسبوک، یوتیوب، اینستاگرام، واتس‌اپ، وی‌چت، تیک‌تاک، تلگرام، اسنپ‌چت، توییتر و پینترست محبوب‌ترین شبکه‌های اجتماعی در جهان هستند و بیشترین تعداد کاربر را دارند. نکته جالب در خصوص ۱۰ شبکه پُرکاربر جهان این است که همه آن‌ها در ایران فیلتر هستند.